Thứ Ba, 4 tháng 8, 2015

NGUYỄN HỮU CẢNH- THƯỢNG ĐẲNG THẦN (002)

 Đình Bình Kính và lễ Khai Sắc Thần trong lệ kỵ Thần thường niên- 16 tháng 05 âm lịch (Ất Mùi- 2015)

(廟 ) Miếu Bình Kính

http://www.baodongnai.com.vn/vanhoa/201507/giai-ma-sac-than-2395436/

Khai Sắc

Học giả Hậu Học Lý Việt Dũng đọc và giải nghĩa 04 đạo sắc phong Thần!




 VIDEO khai sắc Phần 01 (16 tháng 05 Ất Mùi)




VIDEO khai sắc Phần 02 (16 tháng 05 Ất Mùi)


Nhân dịp húy kị Đức Ông lần thứ 315 và tỉnh Đồng Nai chuẩn bị dự án tôn tạo di tích này, ban quý tế Đền tổ chức lễ Khai Sắc (đã nhiều năm chưa tổ chức); theo nguyện vọng của thân hào, chức sắc địa phương, Học Giả Hậu Học Song Hào Lý Việt Dũng đã cung kính nhận Sắc, mạn phép Đức Ông đọc, phiên âm và tạm dịch nghĩa các sắc phong : 
SẮC 1: MINH MỆNH TAM NIÊN


Phiên âm:
Sắc Thống Suất Lễ Thành Hầu, hộ quốc tí dân, hiển hữu công đức, kinh hữu xã dân phụng tự. Phụng ngã Thế Tổ Cao Hoàng Đế thống nhất hải vũ, khánh bị thần nhân. Tứ kim quang thiệu hồng đồ, miễn niệm thần hưu, nghi long hiển hiệu, khả gia phong Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thượng Đẳng Thần. Nhưng chuẩn hứa Bình An huyện, Bình Kính Đông thôn, y cựu phụng sự Thần kỳ tương hựu bảo ngã lê dân. Cố sắc!
Minh Mệnh tam niên cửu nguyệt nhị thập tứ nhật.


Dịch Nghĩa:
Sắc ban cho quan Thống Suất Lễ Thành Hầu (Nguyễn Hữu Kính) là người bảo vệ nước, che chở cho dân. Hiển thị nhiều công đức. được dân trong xã phụng thờ. Kính phụng công lao của Đức Thế Tổ Cao Hoàng Đế (Vua Gia Long) thống nhất nước nhà (gồm cả hải đảo và đất liền), ban sự mừng vui cho khắp thần thánh và dân chúng. Nay đây Trẫm mở mang làm rạng rỡ cơ đồ to lớn, luôn tưởng nhớ đến công ơn của Thần, nên phải long trọng ban cho tước hiệu hiển hách; vậy khá phong tặng thêm chức Thượng Đẳng Thần Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng (Khai thác cảnh địa nước nhà, uy đức vang dội phương xa là Cao Miên).
Vẫn chuẩn cho làng Bình Kính Đông, (tổng An Thủy) huyện Bình An (trấn Biên Hòa) y theo lệ cũ, tiếp tục phụng sự Thần, hầu Thần giúp đỡ bảo vệ con dân của Trẫm.
Do đó mà ban sắc phong này!
Ngày( ất mùi) hai mươi bốn tháng chín, năm Minh Mệnh thứ ba (năm Nhâm Ngọ, nhuận tháng ba âm lịch)
Dương lịch nhằm thứ năm, ngày 17/11/1822

SẮC 2: THIỆU TRỊ TAM NIÊN

Phiên âm:
Sắc Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thống Suất Lễ Thành Phủ Quân Thượng Đẳng Thần hộ quốc tí dân. Nẫm trước linh ứng tiết mông ban cấp tặng sắc chuẩn hứa phụng sự Minh Mệnh nhị thập nhất niên, trị ngã Thánh Tổ Nhân Hoàng Đế ngũ tuần đại khánh tiết, khâm phụng quý chiếu đàm ân lễ long đăng trật. Tứ kim phi ưng cảnh mệnh, miễn niệm thần hưu, khả gia tặng Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm Thượng Đẳng Thần.
Nhưng chuẩn hứa Phước Chánh huyện, Bình Hoành thôn y cựu phụng sự thần kỳ tương hựu bảo ngã lê dân. Khâm Tai!
Thiệu Trị tam niên thất nguyệt sơ nhị nhật
 


Dịch Nghĩa:
Sắc ban cho vị Thượng Đẳng Thần là Ngài phủ quân Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thống Suất Lễ Thành, là người bảo vệ, che chở cho dân. Từng thể hiện nhiều điều linh ứng đã được ban sắc phong trước kia, chuẩn cho phụng sự sắc năm Minh Mệnh thứ 21 (1840) nhằm dịp lễ lớn chúc mừng Thọ 50 tuổi của Đức Thánh tổ Nhân Hoàng Đế (Vua Minh Mệnh), khâm phụng chiếu chỉ quý báu ở lễ đàm ân long đăng trật (gia tăng cấp bậc).
Trẫm nay nhận mệnh lớn của trời, luôn tưởng niệm công ơn giúp đỡ của Thần, khá tặng thêm là Thần Thượng Đẳng Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm.
Vẫn chuẩn cho làng Bình Hoành (tổng Phước Vinh Thượng) huyện Phước Chánh (phủ Phước Long, tỉnh Biên Hòa) y theo lệ cũ, tiếp tục phụng sự Thần, hầu Thần giúp đỡ bảo vệ con dân của Trẫm.
Khá tuân hành sắc chỉ này!
Ngày(quí mão) mồng hai tháng bảy năm Thiệu Trị thứ ba (năm Quý Mão, nhuận tháng bảy âm lịch)
Dương lịch nhằm thứ sáu, ngày 28/07/1843

SẮC 3: THIỆU TRỊ TAM NIÊN ( tháng 7 nhuần)

Phiên âm:
Sắc Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm Thống Suất Lễ Thành phủ quân Thượng Đẳng Thần hộ quốc tí dân. Nẫm trước linh ứng tiết mông ban cấp tặng sắc chuẩn hứa phụng sự.
Tứ kim phi ưng cảnh mệnh, miễn niệm thần hưu, khả gia tặng Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm Hiển Linh Thượng Đẳng Thần.
Nhưng chuẩn hứa Phước Chánh huyện, Bình Hoành thôn y cựu phụng sự thần kỳ tương hựu bảo ngã lê dân. Khâm Tai!
Thiệu Trị tam niên nhuận thất nguyệt sơ nhị nhật


Dịch Nghĩa:
Sắc ban cho vị Thượng đẳng Thần là Ngài phủ quân Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm Thống Suất Lễ Thành, là người bảo vệ, che chở cho dân. Từng thể hiện nhiều điều linh ứng đã được ban tặng sắc phong trước đây, nay chuẩn cho tiếp tục phụng sự.
Trẫm nay nhận mệnh lớn của trời, luôn tưởng niệm công ơn giúp đỡ của Thần, khá tặng thêm tước hiệu Thần Thượng Đẳng Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm Hiển Linh.
Vẫn chuẩn cho làng Bình Hoành (tổng Phước Vinh Thượng) huyện Phước Chánh (phủ Phước Long, tỉnh Biên Hòa) y theo lệ cũ, tiếp tục phụng sự Thần, hầu Thần giúp đỡ bảo vệ con dân của Trẫm.
Khá tuân hành sắc chỉ này!
Ngày(nhâm thân ) mồng hai tháng bảy năm Thiệu Trị thứ ba (năm Quý Mão, nhuận tháng bảy âm lịch)
Dương lịch nhằm thứ bảy, ngày 26/08/1843

Sắc 4: Tự Đức thứ 3 (1850)

Phiên Âm:
Sắc Thống suất Lễ Thành phủ quân, nguyên tặng Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm Hiển Linh Thượng Đẳng Thần, hộ quốc tí dân, nẫm trước linh ứng tiết mông ban cấp tặng sắc chuẩn hứa phụng sự.
Tứ kim phi ưng cảnh mệnh miễn niệm thần hưu khả gia tặng Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm Hiển Linh Trác Vĩ Thượng Đẳng Thần.
Nhưng chuẩn hứa Phước Chánh huyện, Bình Hoành thôn y cựu phụng sự thần, kỳ tương hựu bảo ngã lê dân. Khâm Tai!
Tự Đức tam niên thập nhất nguyệt sơ bát nhật
 


Dịch Nghĩa:
Sắc ban cho Ngài phủ quân Thống Suất Lễ Thành, nguyên trước đây được ban tặng là Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm Hiển Linh Thượng Đẳng Thần, là người bảo vệ, che chở cho dân. Từng thể hiện nhiều điều linh ứng đã được ban tặng sắc phong trước đây, nay chuẩn cho tiếp tục phụng sự .
Trẫm nay nhận mệnh lớn của trời, luôn tưởng niệm công ơn giúp đỡ của Thần, khá tặng thêm tước hiệu Thần Thượng Đẳng Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng Thành Cảm Hiển Linh Trác Vĩ.
Vẫn chuẩn cho làng Bình Hoành (tổng Phước Vinh Thượng) huyện Phước Chánh (phủ Phước Long, tỉnh Biên Hòa) y theo lệ cũ, tiếp tục phụng sự Thần, hầu Thần giúp đỡ bảo vệ con dân của Trẫm.
Khá tuân hành theo sắc chỉ này!
Ngày( mậu tuất) mồng tám tháng bảy, năm Tự Đức thứ ba (năm Canh Tuất)
Dương lịch nhằm thứ năm, ngày 15/08/1850

*Trên là nội dung 04 sắc phong của Đền Thờ Nguyễn Hữu Cảnh do các Vua triều Nguyễn phong tặng.

1/Sắc Vua Minh Mạng phong tặng vào ngày 17/11/1822
Theo nội dung trên người viết nhận thấy đến trước ngày nhận sắc phong, Đức Ông có chức danh : Thống Suất Lễ Thành Hầu, và với sắc này vua Minh Mạng đã phong Đức Ông làm Thượng Đẳng Thần với mỹ hiệu Thác Cảnh Uy Viễn Chiêu Ứng.
Đền Lễ Công (tên gọi đền lúc ấy) tọa lạc tại thôn Bình Kính Đông , tổng An Thủy, huyện Bình An, trấn Biên Hòa (ngày nay địa điểm gần cầu Bửu Hòa).
Về Nhân Thần được phong Thượng Đẳng Thần tại nam bộ chỉ có 3 người: 
1-Nguyễn Hữu Kính
2-Trần Thượng Xuyên
3-Nguyễn Cửu Vân
Cù lao phố thời ấy thuộc tổng An Thủy, huyện Bình An, trấn Biên Hòa, có 13 thôn:
1/ thôn Bình Kính Đông
2/ thôn Tân Hưng
3/ thôn Long Quới
4/ thôn Bình Xương
5/ thôn Tân Mỹ
6/ thôn Bình Kính Tây
7/ thôn Long Đức
8/ thôn Tân Giám
9/ thôn Bình Hòa
10/ thôn Bình Hòa
11/thôn Bình Quan
12/thôn Bình Quới
13/thôn Bình Tự

2/Sắc Vua Thiệu Trị phong tặng vào ngày 28/07/1843

Vua Minh Mạng sinh ngày 23 tháng tư năm Tân Hợi (25/05/1791) tại làng Tân Lộc, tỉnh Gia Định. Năm 1840, triều đình và hoàng gia tổ chức lễ Khánh tiết ngũ tuần, còn gọi là Ngũ tuần đại khánh, tức lễ vạn thọ mừng vua 50 tuổi. Trong ngày này, hết thảy thần dân trong nước đều vui mừng. Đồng thời, đền đáp ơn Phật, Khâm thiên giám đã chọn ngày Ngũ tuần đại khánh của vua để làm lễ khánh thành Giác Hoàng quốc tự. Chọn dịp tốt để làm lễ khánh thành ngôi Phạm vũ hướng ra mặt tiền kinh thành thì quả thật có ý nghĩa thiêng liêng. Bởi vào thời điểm ấy, việc chấn chỉnh lại cách thờ phượng ở các làng xã đang được nhân dân ủng hộ. Thứ đến là để chuẩn bị đón mừng ngày lịch sử trọng đại của nước Đại Nam: lễ Quốc khánh vào ngày 2 tháng 5 âm lịch. Nhân dịp này triều đình ban chiếu đàm ân ( lễ gia tặng bách thần nhân dịp khánh tiết của triều đình) gia tặng cho bách thần. Trong ân chiếu có đoạn ra lệnh cho các địa phương khai báo thần hiệu đã tôn thờ, để triều đình xét mà cấp tặng sắc phong, thế nhưng một thời gian ngắn sau vua Minh Mạng chết (20/01/1841); và mãi hơn 2 năm sau Vua Thiệu Trị mới ban sắc mà Vua cha đã hứa cấp. Lần này Đức Ông được gia tặng thêm hai mỹ tự là Thành Cảm.
Lúc bấy giờ địa danh hành chính tại đền Lễ Công đã thay đổi; từ thôn Bình Kính đổi thành thôn Bình Hoành. Cù lao phố thời ấy thuộc tổng Phước Vinh thượng, huyện Phước Chánh, phủ Phước Long, tỉnh Biên Hòa, gồm có:

1/ thôn Bình Hoành
2/ Xã Tân Hưng
3/ thôn Long Quới
4/ thôn Bình Xương
5/ thôn Tân Mỹ
6/ thôn Vinh Long 
7/ thôn Tân Giám
8/ thôn Bình Hòa
9/ thôn Bình Quan
10/ thôn Bình Quới
11/ thôn Bình Tự
12/ Xã Hưng Phú (chợ Chiếu)
13/ thôn Thành Đức 
Có 2 xã, 11 thôn, ta thấy có sự thay đổi một số tên thôn, và có thôn nâng cấp lên thành xã. 

3/ Sắc Vua Thiệu Trị phong tặng vào ngày 26/08/1843
Một tháng sau khi cấp sắc thứ 2, Vua Thiệu Trị cấp sắc thứ 3, lần này Đức Ông được gia tặng thêm 2 mỹ tự là Hiển Linh.

4/Vua Tự Đức phong tặng vào ngày15/08/1850
Sắc phong lần này Đức Ông lại được tặng thêm 2 mỹ tự là Trác Vĩ.
Địa danh hành chánh nơi đền tọa lạc cũng không có thay đổi. 



Nguyên Phong Lê Ngọc Quốc
Tư liệu tham khảo:
1-Địa bạ triều Nguyễn- Biên Hòa,  Nguyễn Đình Đầu NXB TPHCM 1994
2-Gia Định Thành Thông Chí- Trịnh Hoài Đức (Hậu Học Lý Việt Dũng dịch và chú giải)  NXB ĐN 2005
3-Đình Nam Bộ xưa và nay- Huỳnh Ngọc Trảng, Trương Ngọc Tường NXB ĐN 1999
4-Lịch Sử và văn hóa cù lao Phố- Nhà bảo tàng Đồng Nai 2007
5- 85 Sắc phong ở công thần miếu tại Vĩnh Long- Thư viện khoa học tổng hợp Hồ Chí Minh 2013
6-Lược sử cù lao phố- Nhà xuất bản Đồng Nai 1994
7-Lịch vạn niên thực dụng 1801- 2100, Ngưu Tú Trân NXBTHTPHCM 2007
8- Video lễ khai sắc phong đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh của Bảo Tàng Tỉnh Đồng Nai 2015
và cảm ơn Học giả Lý Việt Dũng đã phiên âm và dịch nghĩa 04 đạo sắc phong trên.





Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét