NHẬT KÝ PHÁP ĐÁNH THÀNH CỔ BIÊN HÒA- tháng 12 năm 1861 (P2)

Nguyễn Bá Nghi (阮伯儀,1807-1870)

Mặc dầu Khâm sai đại thần Nguyễn Bá Nghi tại Thành Biên Hòa (ông đóng đại bản doanh bên ngoài Thành, ở thôn Tân Lại); liên tiếp đưa ra các bản nghị hòa, nhằm hoãn binh, kéo dài thời gian để tìm kế sách đối phó trước binh lực hùng hậu của địch. Chuẩn đề đốc Bonard đêm 13/12/1861 vẫn cho triển khai kế hoạch đánh Thành Biên Hòa...

Trích bài báo của M.Lugeol, trợ tá trận địa của hạm trưởng Daries; đặc phái viên thường trực của báo Le Monde Illustré tại Pháp. 

Cuộc đánh chiếm Biên Hòa– Thiếu tướng hải quân Bonard, tổng tư lệnh hạm đội, tiến hành thăm dò chiếm thành trì Biên Hòa.
Trên boong pháo hạm L’Alarme ngày 17/12/1861

Thưa ông giám đốc (chủ nhiệm) báo, tôi vừa có được thời gian vẽ ra cho ông hai bức tranh phác họa cuộc hành quân quan trọng, mà lực lượng đánh chiếm của chúng ta vừa hoàn thành quyết liệt đối với Biên Hòa.

Thành trì này, như ông đã biết, cùng với Mỹ Tho và Sài Gòn, hình thành 3 điểm chiến lược của Nam kỳ, và việc chiếm cứ được nó, đảm bảo cho sự chiếm cứ quyết định của chúng ta tại xứ sở giàu có này.

Đã từ lâu rồi, người An nam, đang chiếm giữ Biên Hòa, đã tung vào các tiền đồn và các nơi chiếm hữu của ta nhiều nhóm đông đảo để quấy phá các cư dân đã bị Pháp chinh phục bằng các cuộc tấn công liên tục.

Thiếu tướng hải quân Bonard, tổng tư lệnh, quyết định đánh đuổi chúng ra khỏi các nơi đồn trú, nương tựa vào thành Biên Hòa làm chổ ẩn núp của chúng.

Cuộc đánh chiếm khởi sự ngày 10/12/1861 với quân số 3.000 người. Cùng lúc đó, một đơn vị pháo hạm tiến vào các con kinh bao quanh địa điểm và chạy ngang dọc khắp thành.

Sau những lần thăm dò để tìm hiểu địa bàn và gây nhiều sự thiệt hại cho kẻ địch đang chờ chúng ta với quân số rất lớn trong các ổ phục kích, cuộc tấn công được quyết định và được tiến hành vào sáng sớm ngày 14/12/1861...

Bản đồ hành quân trận Thành Biên Hòa tháng 12/1861 của quân viễn chinh Pháp-Tây Ban Nha

Bản đồ hành quân trận Thành Biên Hòa tháng 12/1861 của quân viễn chinh Pháp-Tây Ban Nha

Bản đồ ghi chú vị trí các di tích xưa trực thuộc quản lý của Thành Biên Hòa.

Số 1: Thành Biên Hòa- Nhà Tiên Tàm ( nuôi tằm)

Số 2: Văn Miếu

Số 3: Miếu Hội Đồng

Số 4: Đền Trung Tiết (Trận Vong Hướng Sĩ)

Số 5: Miếu Thành Hoàng

Số 6: Đàn Xã Tắc

Số 7: Tịch Điền

Số 8: Xưởng Thuyền Công

Số 9: Chuồng Voi.

...

 Biên Hòa 13/12/2016
Nguyên Phong- Lê Ngọc Quốc